Od początku przyszłego roku zmiany na rynku bilansującym
Z początkiem grudnia weszło w życie rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska zmieniające dotychczasowe regulacje w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. Nowe przepisy umożliwiają rozpoczęcie reformy rynku bilansującego energii, a pierwszy jej etap będzie wdrażany już od 1 stycznia 2021 roku. 1 grudnia prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) zatwierdził na wniosek Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE) nowe zasady bilansowania na rynku energii elektrycznej.
Nowelizacja zmienia między innymi model rynku bilansującego energii. Dotychczasowe przepisy przewidywały udział w rynku bilansującym głównie dużych elektrowni systemowych, tzw. Jednostek Wytwórczych Centralnie Dysponowanych (JWCD). Zmiana przepisów zapewni szerszy dostęp do tego rynku innym podmiotom. Zmieniony model rynku bilansującego energii stwarza im możliwość aktywnego uczestnictwa w bilansowaniu systemu a w związku z tym, że dzieje się to bez wskazywania konkretnej technologii, udział w bilansowaniu, obok JWCD, będą mogli wziąć: wytwórcy konwencjonalni, wytwórcy z OZE, odbiorcy oraz magazyny energii elektrycznej.
To fundamentalne zmiany na rynku bilansującym. Nowo wprowadzane rozwiązania dają nowej, szerokiej grupie uczestników, możliwość bezpośredniego udziału w bilansowaniu krajowego systemu energetycznego, co może przełożyć się na dodatkowe przychody dla tych podmiotów.
Nowelizacja zmienia też sposób ustalania ceny rozliczeniowej dla niezbilansowania energii elektrycznej dostarczonej do lub pobranej z systemu. Nowe przepisy mówią, że cena niezbilansowania nie może być wyższa od rynkowej ceny energii elektrycznej w sytuacji, gdy rynek jest przekontraktowany oraz nie może być niższa od tej ceny, gdy rynek jest niedokontraktowany. W efekcie, sprzedaż lub zakup energii elektrycznej na rynku bilansującym nie będą bardziej korzystne niż sprzedaż lub zakup na rynku hurtowym, co stanowić będzie zachętę dla uczestników rynku do zbilansowania swojej pozycji handlowej.
Przepisy dotyczące tworzenia tzw. jednostek grafikowych. Dotychczasowa regulacja zezwalała na tworzenie na szczególnych zasadach jednostek grafikowych dla źródeł wiatrowych. Zmieniony przepis umożliwia tworzenie jednostek grafikowych aktywnych dla różnych technologii. Ustanowione zostały minimalne wymogi uczestnictwa - próg mocowy 10 MW mocy zainstalowanej w przypadku modułów parku energii, a więc jednostek połączonych z systemem niesynchronicznie oraz mocy osiągalnej w przypadku pozostałych jednostek wytwórczych.
Nowelizacja wprowadza też zasady agregowania zasobów w celu utworzenia jednostki grafikowej, co jest dopuszczalne co najwyżej w ramach jednego węzła sieci przesyłowej, sieci 110kV albo 110 kV/średniego napięcia, w celu poprawnego zamodelowania zmiany rozpływów mocy w systemie w związku z realizacją polecenia operatora przesyłowego.
We wtorek, 1 grudnia Urząd Regulacji Energetyki poinformował o akceptacji przedłożonych przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne warunków dotyczących bilansowania. Zgodnie z zatwierdzonym przez regulatora dokumentem, główne zmiany na rynku bilansującym będą polegały na umożliwieniu aktywnego udziału w Rynku Bilansującym (RB) zasobom innym niż Jednostki Wytwórcze Centralnie Dysponowane (JWCD), w tym uczestnikom po stronie popytowej (tzw. DSR - ang. demand side response). Zmiany zakładają też wdrożenie dedykowanego rozwiązania umożliwiającego aktywny udział magazynów energii elektrycznej oraz elektrowni szczytowo-pompowych w rynku bilansującym. Wprowadzają także możliwości aktualizacji Ofert Bilansujących i Ofert Redukcji Obciążenia w ramach Rynku Bilansującego Dnia Bieżącego (RBB). Zmianie ulegnie również katalog usług systemowych pozyskiwanych przez operatora systemu przesyłowego. Wycofane zostaną usługi: interwencyjna rezerwa zimna, operacyjna rezerwa mocy, gwarantowany interwencyjny program DSR oraz praca interwencyjna. W miejsce tych usług od 1 stycznia 2021 będzie funkcjonował rynek mocy. Nowy dokument wprowadza też zmianę zasad wyceny i rozliczeń generacji i redukcji wymuszonej na rynku.
Rynek bilansujący jest tzw. rynkiem technicznym i jego celem jest fizyczna realizacja zawartych przez uczestników umów kupna/sprzedaży energii i bilansowanie w czasie rzeczywistym zapotrzebowania na energię elektryczną z jej produkcją w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE).
Według danych URE, na koniec 2019 r. w procesach rynku bilansującego uczestniczyło 129 podmiotów, w tym 23 wytwórców, 9 odbiorców końcowych, 10 odbiorców sieciowych, 80 przedsiębiorstw obrotu, giełda energii, pięciu operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD) oraz PSE jako operator systemu przesyłowego.